Το χριστουγεννιάτικο δέντρο της Σχολής Καλών Τεχνών στην πλατεία των Ιωαννίνων είναι τόσο εξεζητημένη, αλλά και ασφαλής επιλογή ώστε ακυρώνει τα υποτιθέμενα παράπλευρα οφέλη της.
Category Archives: Culture
Ο Μπρους Σπρίνγκστιν λέει ότι μεγάλωσε ακούγοντας δύο φωνές μέσα του. Η μία του έλεγε ότι είναι άχρηστος, η άλλη πως είναι ο επόμενος μετά τον Χριστό. Η πρώτη φωνή ήταν του πατέρα του, η δεύτερη της μητέρας του. Εκείνος τις πίστεψε και τις δύο, και από τότε η ζωή του είναι μία μάχη ανάμεσα σε αυτές τις δύο προσλήψεις του εαυτού του. Οι δύο φωνές υπάρχουν μέσα σε κάθε άνθρωπο, και εξαρτάται από τον ίδιο και τις συνθήκες στις οποίες ζει αν θα τις ακούσει, ποια από τις δύο θα καθορίσει τη ζωή του, και σε ποιο βαθμό.
Κάποιοι έλληνες άντρες, για παράδειγμα, ακούνε μόνο μία φωνή, της μητέρας τους, η οποία τους συμπεριφέρεται σαν να είναι ο Μεσσίας. Ο έλληνας γιος είναι εξ ορισμού ο εκλεκτός και γι’ αυτό του αξίζουν τα καλύτερα. Μέσα στο σπίτι είναι το παιδί. Χωρίς όνομα. Έχει ιδιοκτησιακή αντίληψη για πρόσωπα και πράγματα, την καλή μερίδα στο τραπέζι, την προσοχή στραμμένη επάνω του. Όταν κάνει τα στοιχειώδη, αυτά εκθειάζονται ως ανδραγαθήματα, τα παραπτώματα του είναι ήσσονος σημασίας, συγχωρητέα. Ο ίδιος δεν υπόκειται στους κανόνες της πραγματικής ζωής, ούτε υφίσταται τις συνέπειες τους. Έτσι, η ενηλικίωση δεν έρχεται ποτέ. Ο συνάδελφος του Σπρίνγκστιν, Τζον Πράιν, το λέει ωραία σε έναν στίχο του, όταν περιγράφει το παράπονο μίας συζύγου για τον άντρα της: «My old man is another child who’s grown old».
Γι’ αυτό και στη χώρα μας κυκλοφορούν αβέρτα άντρες-παιδιά που δεν έχουν ενηλικιωθεί. Η ιδιοκτησιακή τους αντίληψη μεταφέρεται στη δημόσια σφαίρα. Όλα μυρίζουν το πάπλωμα της μαμάς και τη μεγάλη της καρδιά. Η πρόσβαση πρέπει να είναι παντού απρόσκοπτη, χωρίς απρόσκλητους ενδιάμεσους. Δεν καταλαβαίνουν γιατί υπάρχουν άλλοι μπροστά τους στην ουρά. Νομίζουν ότι όταν φτάσουν τελικά στο γκισέ θα βρουν τη μαμά τους για να τους εξυπηρετήσει και να παραβλέψει μερικά από τα δικαιολογητικά που δεν έφεραν μαζί τους. Κόρνες στα φανάρια, αυτοκίνητα πάνω στα πεζοδρόμια. Ο τροχονόμος να μην κάνει έτσι, δεν θα ξαναγίνει, ήταν επείγον. Μετά διπλοπαρκάρουν πάλι, αφού τα λόγια και οι πράξεις τους αναιρούνται διαρκώς. Ναι στο σύμφωνο συμβίωσης, μην κολλήσουμε ομοφυλοφιλία, ζήτω το σύμφωνο ξανά. Οι τύποι αυτοί είναι παραφουσκωμένοι με το ακαταλόγιστο και μία αυτοπεποίθηση που θα θαύμαζε ακόμη και ο Ομπάμα. Η μοναδική πηγή όμως, από την οποία αντλούν τη δύναμη τους είναι η μητέρα τους. Δεν έχουν δοκιμαστεί απέναντι στην κρίση κανενός άλλου. Δεν έχουν ακούσει ποτέ τη φωνή που τους περιγράφει ως άχρηστους προκειμένου να αγωνιστούν για να τη διαψεύσουν. Λειτουργούν μόνο στο ασφαλές περιβάλλον της διαρκούς τους επιβεβαίωσης. Χριστοί μεν, αλλά χωρίς να έχουν ξεμυτίσει από τη φάτνη.
Σύμβολο του παιδιού-άντρα αποτελεί ο Αλέξης Τσίπρας. Γι’ αυτό και μας είναι συμπαθής. Είναι εμείς, το παιδί της διπλανής πόρτας, ο είπας-ξείπας με την καλή την πρόθεση που το έμπλεξαν οι κακές παρέες, ο Βαρουφάκης στην οικονομία, ο Κοτζιάς στο κυπριακό. Ράγισαν καρδιές όταν η μητέρα του, είπε ότι ο Αλέξης πιέζεται πολύ. Ήταν σαν μέσα από τη φωνή της να αντηχούσε η αγωνία κάθε ελληνίδας μάνας. Το παιδί πιέζεται χωρίς να φταίει: στις πανελλήνιες, στη σχέση του, στη δουλειά.
Στην πραγματικότητα, η μοναδική φορά που πιέστηκε ο Αλέξης Τσίπρας είναι όταν διαπραγματεύτηκε έχοντας απέναντι του όχι τη μητέρα του, αλλά τη Μέρκελ. Τότε ήταν που άκουσε τη δεύτερη φωνή, αυτή που μας περιγράφει συλλογικά ως τους παρίες και την οποία πρέπει να διαψεύσουμε. Ο Αλέξης Τσίπρας έφτασε 40 χρονών για να φύγει από το προστατευμένο περιβάλλον της ελληνικής οικογένειας (ίδιο κόμμα και επάγγελμα με τον μπαμπά, σπουδές στο πόδι, δίπλα από το σπίτι) και να πάει στην Ευρώπη. Εκεί του ήρθε ο ουρανός σφοντύλι γιατί κατάλαβε ότι υπάρχει εντός μας και άλλη φωνή, σε άλλη γλώσσα από αυτή στην οποία μάθαμε να μας κανακεύουν. Είναι μία γλώσσα που ο πρωθυπουργός δεν μιλάει και πρέπει να την μάθει. Αυτή που κλονίζει τις σιγουριές σου και σε κάνει να συνειδητοποιείς πως όταν σου μιλάει ο Κλίντον δεν θα ακούσεις ελληνικά, επειδή οι νόμοι της ζωής δεν σε πιάνουν. Αντιθέτως, ο έξω κόσμος είναι ο πύργος της Βαβέλ, δεν σε ξέρει κανείς, και πρέπει να βρεις τις λέξεις για να συστηθείς με το πραγματικό σου όνομα, από την αρχή. Θα πρέπει να ήταν τόσο τραυματική η εμπειρία με τον Κλίντον, ώστε όταν εμφανίστηκε ο Ομπάμα, ο Τσίπρας αναζήτησε καταφύγιο στο ύφος του δήθεν αποτραβηγμένου από τα εγκόσμια, ενώ στην πραγματικότητα είχε κόψει πέρα από τον τρόμο του. Τώρα ξέρει ότι η φωνή θα τον συντροφεύει παντού γιατί παλεύει με την ενηλικίωση του. Αντί να σπάμε πλάκα μαζί του, ας ακούσουμε τις δικές μας εσωτερικές φωνές, και ας αναρωτηθούμε πώς και διαλέξαμε να μας κυβερνά ένα παιδί-άντρας.
Το παιδι-αντρας
O Kοεν στο Καναλι
Την πρώτη φορά που είδα τον Λέοναρντ Κόεν ήταν στο Κανάλι Πρεβέζης, στην τηλεόραση της τραπεζαρίας του ξενοδοχείου Νίκος Χοτέλ. Είχαμε πάει για οικογενειακό τριήμερο και ήμουν έκτη δημοτικού.
Ενας κιθαριστας μαθαινει τους κανονες της οικονομιας
Οι Wilco είναι κατά πολλούς το κορυφαίο ροκ συγκρότημα της Αμερικής. Παρά την καθολική αποδοχή, το συγκρότημα από το Σικάγο διατηρεί το χαμηλό του προφίλ και τη μοναδική του σχέση με το πιστό ακροατήριο τους. Ο Η.Α. συνάντησε στο Λονδίνο τον κιθαρίστα τους Nels Cline, λίγο μετά την κυκλοφορία του τελευταίου τους δίσκου The Whole Love.
Η φήμη που συντροφεύει τον Nels Cline είναι εξαιρετική. Οι Τάιμς της Νέας Υόρκης και το περιοδικό Rolling Stone τον περιγράφουν ως έναν από τους κορυφαίους κιθαρίστες στον κόσμο. Είναι επίσης ο κιθαρίστας των Wilco, του «καλύτερου ροκ συγκροτήματος αυτή τη στιγμή στις ΗΠΑ» σύμφωνα με το εθνικό αμερικανικό ραδιόφωνο. Οι Wilco ετοιμάζονται αυτές τις μέρες για τον δεύτερο γύρο της περιοδείας τους στην Ευρώπη προωθώντας τον καινούριο τους δίσκο «The Whole Love».
Όλα αυτά όμως συμβαίνουν σε ένα παράλληλο μουσικό σύμπαν για τον αμερικανό κιθαρίστα. Ο κόσμος από τον οποίο προέρχεται ο Nels Cline είναι αυτός της πειραματικής τζαζ και του αυτοσχεδιασμού. Ο 55χρονος μουσικός από το Λος Άντζελες φαίνεται όμως ότι μπορεί να κινείται με άνεση και στους δύο χώρους: να παίζει σε μεγάλα ροκ ακροατήρια κάθε βράδυ με τους Wilco και να πειραματίζεται (μερικές φορές χρηματοδοτώντας ο ίδιος τις περιοδείες του) με την τζαζ και το προσωπικό του γκρουπ, τους Nels Cline Singers. «Στους Wilco μαθαίνω να κάνω οικονομία στη μουσική μου. Πρέπει να προλάβω να παίξω το σόλο μου μέσα σε δέκα δευτερόλεπτα. Έχω μάθει να παίζω για πολύ περισσότερη ώρα» λέει στον Ηπειρωτικό Αγώνα ο κ. Cline λίγο πριν ανέβει μαζί τους στη σκηνή του Roundhouse στο Κάμντεν του Λονδίνου για το πρώτο μέρος της περιοδείας τους που ολοκληρώθηκε πριν λίγο καιρό.
Δεν είναι η μοναδική οικονομία που έχει στο νου του ο κιθαρίστας του συγκροτήματος. Όντας μέλος μιας μπάντας με πολιτική άποψη (οι Wilco είναι συγκρότημα με αριστερές πεποιθήσεις, υποστηρικτές του Ομπάμα και «επαναστάτες» της μουσικής βιομηχανίας αφού κατά καιρούς έχουν έρθει σε σύγκρουση με δισκογραφικές εταιρίες με αποτέλεσμα να ιδρύσουν πλέον τη δική τους) ο Nels Cline σχολιάζει την κατάσταση στην παγκόσμια οικονομία και την ανάγκη οι άνθρωποι να αναθεωρήσουν τον τρόπο ζωής τους. Μιλάει ακόμη για την περιορισμένη απήχηση της τζαζ στην Αμερική, τις συναυλίες των Wilco, αλλά και τους έλληνες φίλους του που τον προμηθεύουν με εξοπλισμό για την κιθάρα του.
Υπάρχουν πράγματα που εξακολουθείτε να μαθαίνετε και να σας ξαφνιάζουν όταν παίζετε κιθάρα;
Ασφαλώς. Συνήθως όταν παίζω τη δική μου μουσική επιλέγω πιο σίγουρους και οικείους ήχους. Το να μην έχω όμως καν επιλογές είναι μία διαρκής εμπειρία εκμάθησης. Η αναζήτηση και η ανακάλυψη είναι χαρακτηριστικά του αυτοσχεδιασμού. Αν ακούσω κάποιον ήχο που δεν μοιάζει με τον δικό μου τρόπο παιξίματος θα προσπαθήσω να τον μάθω. Ακόμη, ακούω μουσικούς που δεν συνήθιζα να ακούω παλιότερα, όπως ο Clarence White ή ο Scotty More. Παίζω επίσης τραγούδια κάντρι που με βοηθάνε να επεκτείνω το λεξιλόγιο μου στην κιθάρα. Προσπαθώ διαρκώς να μαθαίνω.
Αυτό συμβαίνει και με τους Wilco;
Από τους Wilco μαθαίνω πράγματα που αφορούν το στυλ παιξίματος. Όπως επίσης τον τρόπο με τον οποίο χτίζεται ένα τραγούδι ή το πώς το αντιμετωπίζουν τα άλλα μέλη του συγκροτήματος. Αυτό κάναμε στον τελευταίο μας δίσκο. Ο ένας ρωτούσε διαρκώς τον άλλον την άποψη του για τα μουσικά του μέρη στο τραγούδι, για τις μελωδίες. O Jeff (σς αναφέρεται στον τραγουδιστή και συνθέτη των τραγουδιών του συγκροτήματος Jeff Tweedy) έχει πάρα πολλές ιδέες, προτείνει διαρκώς πράγματα και πρέπει να πιάσεις αυτό που φαντάζεται.
Περιοδεύετε με τους Wilco επί δύο συνεχή χρόνια. Υπάρχει κάποιος τρόπος με τον οποίο το κοινό σας μεταφέρει την αύρα της πόλης στην οποία κάθε φορά παίζετε;
Τα μέρη και οι άνθρωποι τους σε εκπλήσσουν κάθε φορά. Μπορεί για παράδειγμα να επικρατεί η αίσθηση ότι το κοινό του Λονδίνου ή της Νέας Υόρκης είναι πιο απαιτητικό ή απόμακρο. Δεν συμβαίνει πάντα έτσι. Πριν λίγο καιρό παίξαμε σε έναν εξαιρετικό συναυλιακό χώρο στο Μάντσεστερ. Το κοινό ήταν εκπληκτικό. Πολύ ήσυχο στις ήσυχες στιγμές και γεμάτο ένταση όταν τα τραγούδια γινόντουσαν ροκ εν ρολ. Είχαμε μία παρόμοια εμπειρία όταν παίξαμε στην Οσάκα στην Ιαπωνία. Κι όμως, εκεί περιμένεις πιο συντηρητικές αντιδράσεις γιατί οι Γιαπωνέζοι είναι γενικά πιο συντηρητικοί. Σε γενικές γραμμές όμως νομίζω ότι οι μικρότερες πόλεις είναι οι καλύτερες. Το κοινό είναι πιο έτοιμο, πιο διψασμένο. Ο κόσμος δεν έχει την ευκαιρία να δει όλες αυτές τις συναυλίες όπως συμβαίνει στο Λονδίνο ή στο Σικάγο.
Δεν έχετε παίξει όμως ποτέ στην Ελλάδα.
Θέλω πολύ να παίξω στην Ελλάδα. Είμαστε μάλιστα φίλοι με τον έλληνα ιδιοκτήτη μίας εταιρίας που φτιάχνει πετάλια τα οποία χρησιμοποιώ για τις κιθάρες μου. Μου λέει συχνά ότι υπάρχουν πολλοί άνθρωποι που ενδιαφέρονται να ακούσουν ζωντανά και τη δική μου μουσική. Δεν έχω όμως έρθει ποτέ για να παίξω ακόμη και μία μικρή συναυλία με το δικό μου συγκρότημα. Για τους Wilco είναι διαφορετικά αφού ταξιδεύουν με πολύ μεγάλο εξοπλισμό.
Φαντάζομαι ότι τώρα ειδικά θα είναι ακόμη πιο δύσκολο. Έχετε μάθει φαντάζομαι για την οικονομική κρίση.
Βεβαίως. Δεν μπορώ να πω πολλά για τα οικονομικά ζητήματα. Είναι όμως καλή περίοδος για να αναθεωρήσουν οι άνθρωποι τις προτεραιότητες τους και να δούνε πού πηγαίνουν τα χρήματά τους. Να σκεφθούν τι θα πρέπει πραγματικά να κάνουν από το να αφήνουν ανθρώπους να παίρνουν αποφάσεις για λογαριασμό τους. Αποφάσεις μάλιστα που κατά κάποιο τρόπο λαμβάνονται πίσω από την πλάτη τους και με τις οποίες τελικά κανείς δεν θέλει να ζήσει. Ξέρω ότι στο γερμανικό τραπεζικό σύστημα έχουν συγκεκριμένη ηθική, δεν δίνουν τεράστιους μισθούς και ακολουθούν κανόνες για το πώς θα δουλέψουν και ποιος θα είναι ο ρόλος της τράπεζας. Στις ΗΠΑ οι τραπεζίτες έγιναν δυσανάλογα δυνατοί και πλούσιοι. Σε πολλές περιπτώσεις είναι διεφθαρμένοι. Οι άνθρωποι λοιπόν πρέπει να αρχίζουν να συνειδητοποιούν ότι πρέπει να πάρουν εκείνοι τις αποφάσεις για τη δική τους οικονομία.
Συνεργάζεστε με μουσικούς που αντιπροσωπεύουν ένα ευρύ μουσικό φάσμα. Από τους Wilco, τους Sonic Youth μέχρι τον Willie Nelson. Σε ποιο μουσικό είδος νιώθετε ότι βρίσκεστε στο στοιχείο σας;
Αισθάνομαι πιο άνετα όταν αυτοσχεδιάζω. Και αυτό συμβαίνει ακόμη και όταν η μουσική δεν είναι δική μου. Δεν ξέρω άλλωστε αν θα μπορούσα να παίζω συνέχεια τη δική μου μουσική και να μου αρέσει. Μάλλον θα ήθελα να την αλλάζω διαρκώς. Αισθάνομαι πολύ τυχερός όταν μπορώ να αυτοσχεδιάζω με άλλους μουσικούς.
Είναι το ροκ λιγότερο απαιτητική μουσική συγκριτικά με την τζαζ;
Το ροκ εν ρολ όπως και οι ρίζες του, το ρυθμ εν μπλουζ, δεν είναι κλασική μουσική, ούτε τζαζ. Ήταν η μουσική που μπορούσε να παίζει ο καθένας. Ακολούθησε την παράδοση του τροβαδούρου και όχι του βιρτουόζου. Εγώ βρίσκω προσκλήσεις σε όλα τα είδη μουσικής. Το να παίζω ροκ εν ρολ μπορεί να μην είναι απαιτητικό από πλευράς αρμονίας. Αλλά το να παίξω αυτά τα δέκα δευτερόλεπτα του σόλο στη μέση ενός ποπ τραγουδιού είναι για μένα τεράστια πρόσκληση. Δεν νιώθω καθόλου καλός σε αυτό γιατί ακόμη και δύο λεπτά παιξίματος είναι πολύ λίγα για μένα. Μου αρέσει να παίζω για πολλή ώρα, αυτό έμαθα να κάνω στη ζωή μου.
Και το κοινό της τζαζ και του αυτοσχεδιασμού; Υπάρχουν διαφορές ανάμεσα σε Ευρώπη και Αμερική;
Στην Ευρώπη υπάρχει κοινό για τη μουσική μου. Όχι απαραίτητα επειδή ξέρουν εμένα, αλλά γιατί δεν φοβούνται τη μουσική που παίζω. Στην Αμερική δεν είναι εκπαιδευμένοι, ούτε ενδιαφέρονται για να τη συγκεκριμένη μουσική. Όταν έρχεσαι στην Ευρώπη βλέπεις ότι είναι απλώς ένα ακόμη είδος μουσικής χωρίς την προκατάληψη ότι είναι δύσκολο. Πριν από χρόνια προσπάθησα να κάνω περιοδείες σε μικρές πόλεις της Αμερικής, αλλά απογοητεύτηκα. Δεν μπορώ πλέον να χάνω χρήματα και χρόνο. Έτσι παίζουμε στις μεγάλες πόλεις ή σε εκδηλώσεις με χρηματοδότες, σε κολέγια. Στην Ευρώπη δεν είναι έτσι. Παίζουμε σε φεστιβάλ, σε συναυλιακούς χώρους, σε κλαμπ. Υπάρχουν ακροατές όπως νέοι άνθρωποι από τον εναλλακτικό χώρο, μουσικοί και φοιτητές, όχι όμως αρκετοί για να μπορέσει ένας μουσικός να περιοδεύσει και να κερδίσει χρήματα από τη μουσική του.
Αρχική δημοσίευση: Ηπειρωτικός Αγών
