Το χριστουγεννιάτικο δέντρο της Σχολής Καλών Τεχνών στην πλατεία των Ιωαννίνων είναι τόσο εξεζητημένη, αλλά και ασφαλής επιλογή ώστε ακυρώνει τα υποτιθέμενα παράπλευρα οφέλη της.

Δεν έχει καταρχάς νόημα να μπούμε σε συζήτηση για το ότι δίνει την ευκαιρία στους ανθρώπους να γνωρίσουν το έργο του Τάτλιν και το ρεύμα της Ρωσικής Πρωτοπορίας (η αναβίωση του ενδιαφέροντος για το οποίο συνέβη στην Ευρώπη πριν από δέκα χρόνια, στο πανεπιστήμιο τη θυμήθηκαν λίγο αργά, και για πολιτικούς λόγους). Ένα σωρό δημόσιοι χώροι υπάρχουν στα Γιάννενα, και χρόνος άφθονος για να φιλοξενηθούν αντίστοιχα έργα. Εφόσον δε, έχουμε μία δημοτική αρχή ανοιχτή στα καλλιτεχνικά ρεύματα, τότε να υποθέσουμε ότι η πλατεία όχι απλά στον Τάτλιν θα δοθεί, αλλά και άλλους σύγχρονους πρωτοπόρους καλλιτέχνες, εκ των πραγμάτων τολμηρότερους, και επομένως δυσκολότερους για το μάτι μας.
Όχι όμως τα Χριστούγεννα. Γιατί γι’ αυτά, ούτε χρόνος ούτε χώρος υπάρχει. Είναι μία γιορτή για λίγες μέρες το χρόνο συνδεδεμένη με το δέντρο, τα κάλαντα και τα μελομακάρονα. Κυρίως όμως με την προσμονή μας γι’ αυτά. Όσοι αγαπούν τη γιορτή, ξέρουν ότι το πριν είναι το πιο ωραίο.
Όσο λογικό είναι σε ένα σπίτι ο μάγειρας των Χριστουγέννων να αντικαταστήσει στο γιορτινό τραπέζι τα μελομακάρονα με ένα εξεζητημένο γλυκό της Ρωσίας, προκειμένου να τεστάρει την ανοχή των καλεσμένων του σε νέες γεύσεις, άλλο τόσο τιμωρητικό για τους δημότες είναι ο δήμος να εμφανίσει στην πλατεία ένα έργο της Ρωσικής Πρωτοπορίας, ενώ όλοι περιμένουν το έλατο.
Ο φιλόσοφος Έρνεστ Γκέλνερ λέει ότι το σοβιετικό καθεστώς κατέρρευσε μέσα σε γιορτινό κλίμα εξαιτίας της “υπερκαθαγίασης” της ζωής των ανθρώπων. Σε αντίθεση με τον Χριστιανισμό όπου οι πιστοί μπορούσαν να είναι πιστοί μόνο τις Κυριακές, ο κομμουνισμός απαιτούσε από τους πολίτες να αποδεικνύουν την πίστη τους καθημερινά, σε κάθε έκφανση της ζωής τους: στη δουλειά, στον τύπο αυτοκινήτου, το μέγεθος του διαμερίσματος, στις συζητήσεις στο τραπέζι με τους φίλους τους.
Η από μακριά αριστερά της Ελλάδας, δεν χρειάστηκε μεν να αποδεικνύει σε κανένα καθεστώς την πίστη της, αλλά είναι εξαιρετικά δεικτική όταν οι υπόλοιποι ξεχνάνε τη δική τους. Τρανό παράδειγμα ο Σταύρος Κοντονής που έβρισε τους Εσθονούς γιατί εξακολουθούν να γιορτάζουν την πτώση του κομμουνισμού. Η κατηγορία που τους προσάπτει είναι η κλασική: έλλειψη ιστορικής γνώσης, και άκριτη παράδοση στον νεοφιλελευθερισμό.
Είναι τα ίδια που ακούνε οι Γιαννιώτες για την πλατεία τους στην οποία καλούνται να γιορτάσουν τα Χριστούγεννα, τη Ρωσική Πρωτοπορία και τα εκατό χρόνια της Οκτωβριανής Επανάστασης μαζί. Αν θέλουν μόνο το πρώτο είναι μπανάλ αστοί, αν δεν καταλαβαίνουν το δεύτερο είναι ανιστόρητοι, και αν νομίζουν ότι η όλη ιστορία γίνεται για το τρίτο, τότε είναι νεοφιλελεύθεροι. Το τεστ της Καλών Τεχνών είναι πολύ δυσάρεστο, αν δεν ξέρεις τις σωστές απαντήσεις.