Θα φύγουν τελικά οι Βρετανοί ή όχι από την Ευρωπαϊκή Ένωση; Έχουν έξι μήνες να αποφασίσουν, μέχρι τις 31 Οκτωβρίου, ημέρα που εκπνέει η νέα προθεσμία της ΕΕ. Είναι η δεύτερη παράταση που παίρνει η Βρετανία, είχε μεσολαβήσει και μία μικρή (από 29 Μαρτίου έως 12 Απριλίου).

Τέσσερα είναι τα σενάρια:

Σενάριο πρώτο: Οι διαπραγματεύσεις μεταξύ των δύο μεγάλων κομμάτων ευδοκιμούν. Αυτές τις μέρες η πρωθυπουργός Τερέζα Μέι και ο αρχηγός της αντιπολίτευσης Τζέρεμι Κόρμπιν προσπαθούν να καταλήξουν στον εξής συμβιβασμό: ναι στους όρους εξόδου που πρότεινε η κυβέρνηση (αλλά απέρριψε ήδη τρεις φορές η Βουλή), με τρεις προϋποθέσεις που θα ισχύσουν μετά το Brexit:  παραμονή στην τελωνειακή ένωση, στενή σχέση με την ενιαία αγορά και ευθυγράμμισητης βρετανικής και ευρωπαϊκή νομοθεσία σε εργασιακά, περιβαλλοντικά ζητήματα.

Το σενάριο είναι μάλλον απίθανο. Πρώτον, οι όροι που βάζουν οι Εργατικοί δεν αφορούν τον τρόπο εξόδου. Αυτός έχει συμφωνηθεί με την ΕΕ και δεν αλλάζει. Η αντιπολίτευση προσπαθεί να αλλάξει τη μελλοντική εμπορική συμφωνία, την οποία όμως θα διαπραγματευθεί ο διάδοχος της Τερέζα Μέι (η ίδια δήλωσε ότι θα φύγει μόλις ολοκληρωθεί η έξοδος). Υποτίθεται ότι η συμφωνία Κόρμπιν-Μέι θα είναι δεσμευτική για την επόμενη Βουλή. Καλή τύχη και στους δύο αν προσπαθήσουν να δεσμεύουν από τώρα κάποιον όπως ο Μπόρις Τζόνσον για παράδειγμα. Δεύτερον, ούτε η Μέι, ούτε ο Κόρμπιν έχουν νομιμοποίηση μέσα στα κόμματά τους, ώστε να καταλήξουν συμφωνία. Για τους ευρωσκεπτικιστές των Συντηρητικών η τελωνειακή ένωση ισοδυναμεί με Remain. Οι φιλοευρωπαϊστές Εργατικοί δεν θέλουν η Βρετανία να φύγει από την ΕΕ.

Μέχρι στιγμής το Brexit είναι συνεπές μόνο προς τη βραδύτητα του. Σε αντίθεση με τα τελεσίγραφα, τους γκρεμούς και τα σημεία χωρίς επιστροφή που ακούμε εδώ και τρία χρόνια, το Brexit σέρνεται.

Σενάριο δεύτερο: Η συμφωνία των δύο μεγάλων κομμάτων περνάει από τη Βουλή, αλλά με τον όρο ότι θα γίνει δεύτερο δημοψήφισμα, ώστε να αποφασίσουν οι πολίτες αν προτιμούν το συγκεκριμένο Brexit από την παραμονή στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Και αυτό το σενάριο έχει πολύ λίγες πιθανότητες, τουλάχιστον στην παρούσα συγκυρία. Με το δημοψήφισμα διαφωνούν και η Τερέζα Μέι και ο Τζέρεμι Κόρμπιν. Φοβούνται ότι αν αγνοήσουν το αποτέλεσμα του 2016, ο κόσμος θα τιμωρήσει τους ίδιους και τα κόμματά τους. Επιπλέον, με την εξάμηνη παράταση και την (μάλλον οριστική) εγκατάλειψη του καταστροφικου σεναρίου ενός άτακτου Brexit, η λύση του δράματος παύει να είναι επείγουσα. Γιατί οι Βρετανοί να καταφύγουν σε μία ριζοσπαστική λύση που θα προκαλέσει νέα πόλωση σε μία ήδη βαθιά διχασμένη κοινωνία;  Για τους οπαδούς του δεύτερου δημοψηφίσματος (σε αυτούς συμπεριλαμβάνεται και η ΕΕ η οποία σημειωτέρον δεν το έθεσε τη διεξαγωγή του, ως όρο της παράτασης, όπως αρχικά υποστήριζε) το διαρκές ξεφούσκωμα του Brexit είναι επίσης βολική λύση.

Σενάριο τρίτο: Εθνικές εκλογές. Ένας νέος πρωθυπουργός (είτε ο Τζέρεμι Κόρμπιν, είτε ο διάδοχος της Τερέζα Μέι) τερματίζει το αδιέξοδο. Με μία εκλογική νίκη (πιθανώς καθαρή) θα έχει την έγκριση του κόσμου και πιθανώς ικανή κοινοβουλευτική πλειοψηφία ώτε να προχωρήσει με το σχέδιο του. Δεν ξέρουμε ποιο θα είναι το σχέδιο βέβαια, αφού εξαρτάται ποιος θα είναι ο επόμενος πρωθυπουργός. Πιθανώς ένα ήπιο Brexit που θα φαίνεται να κερδίζει διαρκώς έδαφος ανάμεσα στους βουλευτές και θα αναζητηθεί με νέες διερευνητικές ψηφοφορίες των βουλευτών. 

Και αυτό το σενάριο είναι όμως δύσκολο. Δεν υπάρχει κάποια πολιτική δύναμη, ούτε κάποιος πολιτικός που να δίνουν την αίσθηση στην κοινή γνώμη ότι είναι εν δυνάμει ρυθμιστές των εξελίξεων. Ούτε η επιτυχία ενός συγκεκριμένου σχεδίου είναι εύκολη. Αντιθέτως, όπως είδαμε ήδη στις κοινοβουλευτικές ψηφοφορίες που έχουν ήδη γίνει, διαφορετικές ομάδες βουλευτών επιδιώκουν διαφορετικές εκδοχές του Brexit. 

Σενάριο τέταρτο: Παράταση της παράτασης. Η Βρετανία δεν θα έχει καταφέρει να βρει λύση μέχρι τις 31 Οκτωβρίου, οπότε η Ευρωπαϊκή Ένωση θα δώσει εκ νέου παράταση. Είναι κάτι που δεν αποκλείουν οι Βρυξέλλες, ούτε το Λονδίνο.

Είναι επίσης το πιθανότερο σενάριο. Πρώτον, μέχρι στιγμής το Brexit είναι συνεπές μόνο προς τη βραδύτητα του. Σε αντίθεση με τα τελεσίγραφα, τους γκρεμούς και τα σημεία χωρίς επιστροφή που ακούμε εδώ και τρία χρόνια, το Brexit σέρνεται. Για την ακρίβεια, μετά από κάθε σημείο χωρίς επιστροφή διαβάζουμε ότι γυρίσαμε ξανά στο σημείο μηδέν. Δεύτερον, η Ευρωπαϊκή Ένωση που έχει πλέον τον έλεγχο των ημερομηνιών είναι θετική απέναντι σε οποιαδήποτε εξέλιξη καθυστερεί την οριστική έξοδο των Βρετανών.  

To Brexit αργεί (όπως πάντα).

Η συμφωνία της Τερέζα Μέι με τις Βρυξέλλες για την ομαλή έξοδο της Βρετανίας από την ΕΕ καταψηφίστηκε για τρίτη φορά από τη βρετανική Βουλή. Τι σημαίνει η νέα ήττα της πρωθυπουργού;

1.Είναι το τέλος της συμφωνίας που έφερε η Τερέζα Μέι από τις Βρυξέλλες τον περασμένο Νοέμβριο. Η συμφωνία είχε καταψηφιστεί άλλες δύο φορές. Την πρώτη με 230 ψήφους, τη δεύτερη με 149. Η διαφορά με την οποία η πρωθυπουργός έχασε πριν από λίγο είναι μεν μικρότερη (58 ψήφοι), αλλά απαγορευτική για επανάληψη της ψηφοφορίας με τον τρόπο που έγινε τις τρεις τελευταίες φορές. H Μέι ίσως προσπαθήσει να συνδέσει τη συμφωνία της με τις διερευνητικές ψηφοφορίες που διεξάγονται στη Βουλή. Θα ζητήσει από τους βουλευτές να ψηφίσουν ανάμεσα στη δική της συμφωνία και τη λύση που θα προτείνει η Βουλή.

2. Είναι το τέλος της εξόδου χωρίς συμφωνία. Τυπικά, εφόσον η Βουλή δεν μπορεί να επικυρώσει τους όρους εξόδου μέχρι τις 12 Απριλίου, η Βρετανία θα πρέπει να αποχωρήσει χωρίς συμφωνία. Η Βουλή όμως έχει ψηφίσει τρεις φορές εναντίον της άτακτης εξόδου. Σήμερα δεν υπάρχει καν σοβαρή συζήτηση για Brexit στις 12 Απριλίου.

3. H Βρετανία θα συμμετάσχει τις ευρωεκλογές, αφού στο μεταξύ ζητήσει παράταση από την ΕΕ. Η παράταση θα είναι μεγάλη, πιθανώς μέχρι το τέλος του χρόνου. Οι ευρωεκλογές θα είναι συνδεδεμένες εκ των πραγμάτων με το Brexit. Ακόμη και οπαδοί της εξόδου από την ΕΕ θεωρούν ότι οι εκλογές μπορεί να λειτουργήσουν ως άτυπο δημοψήφισμα. Λίγες ώρες πριν την ψηφοφορία, η φιλοευρωπαϊκή ομάδα των βουλευτών που ανεξαρτητοποιήθηκαν από τους Εργατικούς και τους Συντηρητικούς ανακοίνωσε ότι μετεξελίσσεται σε κόμμα που θα κατέβει στις ευρωεκλογές.

4. Η Μέι δεν θα συνεχίσει, ενώ είναι αβέβαιο αν μπορεί να συνεχίσει και η Βουλή με τον συγκεκριμένο συσχετισμό δυνάμεων. Είναι πολύ πιθανό να πάμε και σε εθνικές εκλογές.

5. Η Βουλή πάντως θα επαναλάβει τη Δευτέρα τις διερευνητικές ψηφοφορίες που ξεκίνησαν την περασμένη Τετάρτη. Είναι 8 προτάσεις για λύση του δράματος (από δημοψήφισμα μέχρι άτακτο Brexit) τις οποίες ψηφίζουν οι βουλευτές για να δούνε ποια είναι η δημοφιλέστερη στο Σώμα. Αν και στον πρώτο γύρο καταψηφίστηκαν και οι οκτώ προτάσεις, η συμμετοχή στην τελωνειακή ένωση και η διεξαγωγή δημοψηφίσματος για την έγκριση πιθανής συμφωνίας εξόδου απορρίφθηκαν με σχετικά μικρές διαφορές. Είναι δηλαδή πιθανό το Brexit να γίνει τελικά, αλλά χωρίς έξοδο από την τελωνειακή ένωση και εφόσον ο κόσμος προτιμήσει σε νέο δημοψήφισμα αυτή τη λύση από την παραμονή.

6. Οι λόγοι απόρριψης της συμφωνίας της Μέι δεν είναι σαφείς, ειδικά μετά την υπερψήφισή της, την τελευταία στιγμή από μέχρι πρότινος φανατικούς της πολέμιους και επιφανείς οπαδούς του Brexit (Μπόρις Τζόνσον, Τζέικοπ Ρις-Μογκ). Η πρωθυπουργός έφερε το μοναδικό διαθέσιμο Brexit, με δεδομένο πως καμία άλλη έξοδος δεν είχε τη σύμφωνη γνώμη της ΕΕ. Αφού η συμφωνία ήταν ένας αναγκαίος τελικά συμβιβασμός, τότε γιατί οι Brexiteers δεν τον έκαναν από την αρχή; Είναι ένα ερώτημα που θα βρουν μπροστά τους.