Το πρόβλημα με τον Dylan είναι η φωνή του, αν θέλει δηλαδή κάποιος να τον γνωρίσει. Ίσως την βρει ανυπόφορη. Την άλλαζε συχνά, γιατί ούτε αυτός την άντεχε, και οι παραλλαγές είναι κωμικές. 

Αστεία είναι επίσης και τα περιστατικά που ο ίδιος αναφέρει στην (πολύ ωραία) αυτοβιογραφία του, όταν για παράδειγμα αποφασίζει να αλλάξει οριστικά τη φωνή του, και να μιμηθεί έναν άγνωστο τραγουδιστή που μόλις είχε ακούσει σε ένα μπαρ. Έχει επίσης οδηγήσει τον παραγωγό Daniel Lanois στα όρια του, προτείνοντας του μετά από πολλές ώρες αντεγκλήσεων στο στούντιο, να βρουν άλλον τραγουδιστή για να πει τα τραγούδια! Όπως όμως έχει πει ο Bryan Ferry (έχει βγάλει έναν δίσκο που διασκευάζει Dylan), το θέμα με τα τραγούδια του Dylan είναι ότι όταν πάει να τα πει ο ίδιος ο Ferry που έχει φωνή σούπερ, τα τραγούδια χάνουν. Πιθανώς δηλαδή να μην μπορέσει ποτέ κανείς να ακούσει Dylan και να πει “το ευχαριστήθηκα”, όπως δηλαδή συμβαίνει με τον Elvis. Κρίμα, γιατί ως τραγούδια είναι τα καλύτερα.

Δεύτερο πρόβλημα (για Έλληνες). Δεν ξέρουμε τι λέει, ούτε θα μάθουμε ποτέ. Δηλαδή: όταν ο Δεληβοριάς λέει γυναίκα του Πατώκου, πιάνεις το αστείο αμέσως, και μάλιστα δεν μπορείς να το εξηγήσεις καν στον διπλανό. Όταν η Μπέλλου λέει με αεροπλάνα και βαπόρια, ξέρεις ότι η φράση είναι μαγκιόρικη και πρωτάκουστη και κάπου την έχεις ακούσει κιόλας. Άντε τώρα τους τίτλους να τους μεταφράσεις σε Γερμανό. Good luck. Στον Dylan γίνεται χαμός. Τον κοροϊδεύουν για ακαταλαβίστικο και χειμαρρώδη ακόμη και οι Αμερικάνοι. Αλλά αυτούς τους γραπώνει στο συναισθηματικό και το υποσυνείδητο με αντίστοιχες φράσεις, και τους βάζει να μπουν στα τραγούδια και να τα ψάξουν πιο εύκολα. Ακούστε το Just like Tom Thumb’s Blues (προτείνω από Nina Simone). Πάντα όταν το ακούω και το διαβάζω, λέω τι κρίμα που δεν γεννήθηκα Αμερικάνος, και δεν ξέρω τι μου λέει αυτός ο φανταστικός τύπος. Το παθαίνω και με τον δίσκο Nebraska του Springsteen, άσχετο.

Αν θέλει κάποιος να εξερευνήσει τον Dylan, τότε ας ακούσει τους εξής δίσκους. 1. Freeweelin Dylan/1962, 2. Highway 61 revisited/1965, 3. Βlood on the tracks/1975, 4. Oh Mercy/1986 5. Time out of mind/1997 και 6. Tempest/2012 για να τον δει μέσα στον χρόνο. Πολλοί δίσκοι. Αφήστε τους να παίζουν ενώ κάνετε κάτι άλλο.

Αν πάθετε “Neil Young”, να μην μπορείτε δηλαδή να ακούτε συνέχεια τη φωνή του, τότε προτιμήστε το soundtrack “I’m not there” από την πολύ ωραία ταινία για τη ζωή του. Εκεί τραγουδάνε άλλοι τα τραγούδια, αλλά όπως είπαμε, χάνουν λίγο. Δεν είναι κακό να γνωρίζουμε έναν καλλιτέχνη από διασκευές ή best of. Μην μας πιάνουν τα μεγαλεία ότι πρέπει να ανακαλύψουμε κατευθείαν τον χρυσό στην πηγή του. Προσοχή στον κακό Ντίλαν. Δυστυχώς υπάρχει, παρά τα όσα λένε οι πιο φανατικοί του οπαδοί. Τον εντοπίζουμε πριν το ’86 και προς τα τέλη των 70s. Εκεί κάτι είχαν πάθει όλοι της δικής του και της προηγούμενης γενιάς. Δεν ξέρουμε τι. Επανήλθαν όμως, όπως για παράδειγμα ο Johnny Cash.

Χαίρομαι που ο Dylan πήρε το Νόμπελ. Αλλά από την περασμένη Πέμπτη που το έμαθα, νιώθω συνεχώς ότι πέθανε. Χωρίς να στενοχωριέμαι όμως, όπως όταν μπερδεύεις συνεχώς τη μέρα. Δεν ξέρω γιατί συμβαίνει. Πολλά πράγματα δεν καταλαβαίνω γιατί συμβαίνουν με τον Dylan. Προχθές ένας φίλος, μου είπε ότι νωρίς το πρωί έβαλε το Mr Tambourine Man, και προς το τέλος του πήγε να ξυπνήσει τα παιδιά. Ο εξάχρονος γιος του ήταν ξύπνιος και δακρυσμένος. Πριν ο πατέρας του προλάβει να πει κάτι, ο μικρός του είπε: ”Ήταν πολύ ωραίο τραγούδι μπαμπά. Μου έρχονται δάκρυα”. Προς στιγμή νόμισα ότι η θεωρία μου για τον Dylan και τους Έλληνες πάει περίπατο, αλλά μετά θυμήθηκα ότι ο γιος του φίλου μου μοιάζει καταπληκτικά με περιποιημένο Καναδό, και έτσι ησύχασα.